Mootummaa Ameerika Oduu Bbc. Dr Diimaa Noggoo nama siyaasaa buleessadha.

Mootummaa Ameerika Oduu Bbc Itoophiyaan 'Gabaa Istookii' waggoota 50 booda maaliif deebiste? 13 Amajjii 2025. Gareen Faannoo hoggansa adda addaa kan qabu yoo tahu caasaa Pirezidaantiin itti aanna Mootummaa Naannoo Oromiyaa Obbo Shimallis Abdiisaa ibsa har'a kennan irratti ajjeechaa fi miidhaa barattoota Yuunivarsitii Waldiyaa irra ga'e balaaleffatan. Qabsoo barattoota Oromoo Amboo keessatti ammoo dargaggeessa bifa addaatiin Mariin nagaa Mootummaa Federaalaa Itoophiyaa fi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduutti Taanzaaniyaa magaalaa Dar es Salaamitti adeemaa jiru jiraattota naannoo Oromiyaa heddutti abdii horeera. Deetaa Ministeera Nagaa kan turan fi miseensi Caffee Oromiyaa Obbo Taayyee Danda’aa mirgi wabii eegameefii akka gadhiifaman manni murtii heeyyamuunsaa himame. Beektonni siyaasaa dubbifneefi yaadni gama mootummaa ka’u maali? Oduu BBC Afaan Oromoo. BBC News, 'Hojjettoota mootummaa magaalaa Adaamaa keessaa 24% ulfaatina garmalee qabu' BBC News, Oduu BBC Afaan Oromoo. Anga’oonni mootummaa Somaaliyaa Itoophiyaan birmadummaa biyya keenyaa cabsiteetti jechuun irra dedebiin himannaa dhiyeessu. Walfakkeenyi kunneenis kan mul’atan keessumaa mootummaa (dynasty) 12ffaa, 18ffaa, fi 25ffaa Masirii durii fi Oromoo gidduutti akka ta’e eeraniiru. Oduu BBC Afaan Oromoo. BBC Afaan Oromoo irratti Oduu, Odeessaa fi taateewwan haaraa Itoophiyaa, Afriikaa fi guutuu addunyaa irratti ta’an argattu. Madda suuraa: Shimelis Ergamaan addaa US kan Gaanfa Afrikaa Maayik Hamar mariin nagaa mootummaa Itoophiyaa fi WBO ''ulfaataa waan tureef, yeroo gabaabaa keessatti bu'aa barbaadamu argamsiisuu akka hanqate dubbatan. Ibsi Ameerikaa kun Naannoo Amaaraa goidna Kaaba Walloo magaalaa Waldiyaatti humnoota mootummaafi hidhattoota Faannoo gidduu walitti dhukaasni ''jabaa'' sa'atii dheeraaf tura Marii mootummaa fi WBOf Taanzaaniyaa-Odolli Zaanzibaar maaliif filatamte? Oduu BBC Afaan Oromoo. Maddeen bakka marichi itti Guyyaa Ministirri Mummee Abiy Ahimad gara aangootti dhufan sababeeffachuun hiriirri deeggarsaa aanaalee fi magaalota Oromiyaa garagaraatti adeemsifamaa oole. Waraanni Bilisummaa Oromoo sanada marii kanaa duraa irratti mootummaan qopheessee dhiheesse isa xumuraa irratti waliigalee kan fudhatu yoo ta'e mariin marsaa sadaffaa gaggeeffamuu ni danda'a Hiriirawwan magaalota Oromiyaa keessatti akka haaraatti deebi'anii eegalan mormii mootummaa moo kan gaaffileen mirgaa irratti gaafatamni? BBC News, Afaan Oromoo. Yeroo mara waan haaraa jiru baruuf gara keenya koottaa. Namni Chaanaalii WhatsApp BBC Afaan Oromoo: Akkaataa oduu wayitawaa fi filatamoo itti argattan 6 Muddee 2024 Itoophiyaa fi Somaaliyaan ergama haaraa Gamtaa Afrikaarratti 'wal tumsuuf' waliigalan Jiraattonni godina Gujii Lixaa dubbifne sababa dhibdee nageenyaa godinicha keessa jiruun rakkina adda addaaf saaxilamaa jiraachuu dubbatu. 10 Muddee 2023. Obbo Bulchaa Dammaqsaa hiriyaasaanii Pirof Mararaa fi kaaniin akkamiin yaadatamu? Bajannis mootummaa biraa ramadamaaf. Ameerikaan marii nagaa mootummaa Itoophiyaa fi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduutti Tanzaaniyaa - odola Zaanzibaaritti jalqabe akka deeggartu himte. Komishiniin Haaromsa Biyyaalessaa 'Faannoon caasaa qindaa'aa dhabuun mootummaa waliin mariyachuuf danqaa ta'e' oduu jedhu waakkate Madda suuraa, NRC 14 Manni maree bakka bu'oota ummataa har'a Fulbaana 4, 2021 Itoophiyaa haaraan walgahiisaa jalqabaatiin Ministira Mummee waggoota ittaanan shananiif biyya bulchu muuduun bara hojiisaa eegala. Jaagamaa Badhaanee mucaa diimaa dheeraa, naatoo qabeessaaf qaroo ture. Xalayaa walitti fufaa gaazexeessitoota Afrikaa irraa barreefamuun, barreessituun Sudaan Zeeyinab Mohaammad bara haaromsaa Sudaan booda ijoolleen sirna barnootaa Mootummaa Naannoo Oromiyaan kan bulu 'Oromia Broadcasting Network' sagaleen Ministira Ittisaa Itoophiyaa Obbo Lammaa Magarsaa akka qilleensarra hin BBC: Bara 2019 keessa koreen tokko mootummaa fi ABO gidduutti araara buusuufi Waraana Bilisummaa Oromoo bosona jiran deebisuuf hundeeffamee socho’aa ture. Madda suuraa, Oduu BBC Afaan Oromoo 'Kuni garbummaadha' - Dararaa lammiilee Itoophiyaa Miyaanmaaritti Lixa Oromiyaa bakka garaagaraatti qondaltotni mootummaa keessumaa caasaa nageenyaa irra kan hojjetan magaala keessatti ni ajjeefamu. Live Live Barbaadi. Mootummaa fi hidhattoonni osoo nagaa buusuuf kutannoo qabaachuu ibsanii maaliif nageenyi bu'uu dide? Sababoonni ijoon kunooti. Fonqolchi mootummaa Sudaan kan ministira muummee fi kaabinoota isaanii to'annoo jala oolcheefi mootummaa siiviilii diige biyya waggoota jeeqamaan dabarteef qormaata biraadha. in/3PMjjeC Oduu Addunyaa Oromiyaa Mootummaa Gandaa: Mootummaa Ummataa! September 2, 2024; BBC News Afaan Oromoo April 6, 2023; Waggaa 30ffaan Dhaabbata ODUU AMMEE Pirezidantiin Bulchiinsa Mootummaa Naannoo Oromiyaa sirreeffamtoota seeraa 13, 231 hiikuu isaa Pirezidantiin Itti – aanaa naannichaa ibsan. Pirezidaantiin Somaaliyaa gaggeessaa Finfinnee, Muddee 05/2023 – Mariin araaraa mootummaa Itoophiyaa fi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduu marsaa lamaaf gaggeeffamee addaan cite deebi’ee akka eegalu Oduu galgala kana dhagahameen aangawooti mootummaa Itoophiyaafi TPLF araarsan gara Maqalee imaluuf ta'u beeksisan. Madda suuraa, PROSPERITY PARTY/YOUTUBE. Chaanaalii WhatsApp BBC Afaan Oromoo: Akkaataa oduu Dr Diimaa Noggoo nama siyaasaa buleessadha. Humnootiin mootummaa Itoophiyaa naannoo Amaaraatti haleellaa cimaa yakka waraanaatiin wal gitu oggeessota, dhukkubsattootaafi dhaabbiilee fayyaa irratti raawwataniiru jechuun himate Dhaabbanni Finfinnee, Muddee 05/2023 – Mariin araaraa mootummaa Itoophiyaa fi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduu marsaa lamaaf gaggeeffamee addaan cite deebi’ee akka eegalu Lammiin Ameerika Raashiyaaf osoo basaasuu qabamee mana-hidha keesatti du'ee argame Itoophiyaatti humnoonni mootummaa nama ukkaamsanii miliqsuun dabalaa jira Ministirri Dhimma Alaa US Antonii Bilinkeen kan daawwannaa hojiif Keeniyaa jiran WBO fi TPLF imala gara Finfinnee godhan dhaabuun mariin dhukaasa dhaabuu akka eegalu gaafatan. Kaan ammo dhaabbata mit-mootummaa keessa hojjatu. BBC News, Afaan Oromoo Qabiyyeetti darbi Deetaa Ministeera Nageenyaa duraanii Itoophiyaa Obbo Taayyee Danda’aa humnoota ‘’farreen nageenyaati jedhaman deeggaruu, meeshaalee waraanaa seeraan alaati jedhaman qabachuun mana murtii Paarkiin Tokkummaa Masaraa Mootummaa Biyyaalessaa keessatti ijaarameef birriin biiliyoona shan ta'u baasii itti ta'e bakka aanga'ootni mootummaa olaanoofi BBC Afaan Oromoo irratti Oduu, Odeessaa fi taateewwan haaraa Itoophiyaa, Afriikaa fi guutuu addunyaa irratti ta’an argattu. Ammammoo paarlaamaa keessa itti-gaafatama qabu. Hojjattoonni mootummaa biiroo keessatti saal-qunnamtii osoo raawwatan heddu jiraachuu viidiyoon agarsiisu erga bahee booda Ikuwaatoriyaal Giiniin hojjattota kanarratti Kaawunsiliin nageenyaa kun ''namoota hawaasa bakka bu'aniifi dhiibbaa uumuu danda'an,'' jedhaman, kanneen magaalaa Finfinneefi kutaalee naannoo Amaaraa garaagaraa Mariin lola Waraana Bilisummaa Oromoofi Mootummaa Federaalaa goolabuuf gaggeefamaa ture milkii malee xumuramuu Mootummaan Itoophiyaa fi Waraanni Bilisummaa Oromoo ibsa qofa qofaan baasaniin Jawaar dubbii isaa keessatti lakkoofsi hidhattoota baay'ee ta'uu isaa inumaa kan 'mootummaa caala' jechuunis dubbate. L. Gama biraatiin ammo, Ministirri Mummee Itoophiyaa Abiy Ahimad fi Fiild Hanga ammaatti mootummaa waliin dubbiin eegalame hin jiru - Hidhattoota WBO . Oduu BBC Wal gahii paarlaamaa amma taa'amaa jiru irratti MM Abiy Ahimed gaaffii miseensota paarlaamaa irraa ka'aniif deebii kennaa jiru. Oromticha dura as jiraataa turetu maqaan Dirree jedhama jedhan Fooyya’insi labsii miidiyaalee irratti taasifameefi uggurri dhaabbilee sivilii irra kaa’ame,dirree dimokiraasifi sivilii duraanuu rakkisaa ture caalmatti kan hammeessu ta’uu Akka Heera mootummaa Itoophiyaatti hojjetoonni akka hojii lagatan keewwata 42 jalatti kaa'amee jira kan jedhan Dr. '' Oduu BBC Afaan Oromoo 'Kuni garbummaadha' - Dararaa lammiilee Itoophiyaa Miyaanmaaritti Yaalii fonqolchaa keessatti kanneen hirmaatan keessaa amma lubbuun kan jiraniifi jiru isaanii magaalaa Bishooftuu kan taasisan ga'eessi ganna 74 Koloneel Haleellaa Shawaa Kaabaa aanaa Sulultaatti Mudde 10, 2024 hidhattoonni WBO bananiin ajajaa poolisii dabalatee namoota lama ajjeefamuun gabaafame. Oduufi Ministirri Tajaajila Kominikeeshinii Mootummaa Itoophiyaa Dr Laggasaa Tulluu guyyaa har’aa miidiyaaleef ibsa kennaniin kana jedhan. Ibsa Gulaalaa Mootummaa Yunaaytid Isteets; Learning English. Ministeerri Tajaajila Kominikeeshinii mootummaa ibsa baaseen ammoo WBO gaaffiilee sabaa fi sabblamiileen Itoophiyaa waggaa 60 kaasanii deebiin irratti kennamee dhumate qabatee dhufe jedhe. Pirezidaantiin Somaaliyaa gaggeessaa cimaa jedhamuun badhaafaman Mootummaa fi WBOn marii Taanzaaniyaatti taa'aa jiraniin Afaan Oromoo afaan og-barruu, daldalaa, teeknolojii fi caasaalee garaagaraa ta'uun hanga barbaadamu akka hin dagaagneef, danqaraan seenaa fi siyaasaa akka irra Oduu BBC Afaan Oromoo. Foolii Ministirri Tajaajila Kominikeeshinii Mootummaa Itoophiyaa Dr Laggasaa Tulluu guyyaa har’aa miidiyaaleef ibsa kennaniin kana jedhan. in/3tIimxA. Mootummaan waan duraan harka isaatiin balleesse amma sirreessaa jira malee amantaa keenya keessa seenee murteessaa hin jiru jedhan Gorsaan Majilisa Ce'umsaa Ustaaz Kaamil Shamsuu. Dhiyaadhaa: https://bbc. Pirezidaantiin Somaaliyaa gaggeessaa cimaa jedhamuun badhaafaman 23 Amajjii 2025. Walii galtee:Motummaan Naannoo Oromiyaa 'Qondaaltota WBO' waliin "waligaltee mallatteessinee" jedhe, WBO'n ammoo kanneen naamusaan gaggeeffamanii jedhee ture Mariin WBO fi Mootummaa yoo milkaa’e kilinika dhuunfaa tolaan wal'aansa kennuuf murteesse 15 Sadaasa 2023 Dr Birboo Caalaa Hospitaala Diimaa magaalaa Sabbataatti hakiima waliigalaadha. Oduufi xiinxalli kallattiin akka Appiin qabeenya Facebook ta'e WhatsApp, qajeelfama dijitaalaa icciitii ergaa gabaabaa eegu sarbe jechuun mootummaa Indiyaa himachuufi. Barreeffama mimmiidhagsee bocuun beekama. Oduu Itoophiyaa|Eertiraa Afrikaa Yunaaytid Isteets Addunyaa. 'Heerri mootummaa yeroo diigamuu ilaaluu waanan hin barbaanneef aangookoo gadhiiseera'-Af-yaa’iin Mana-maree Federeeshinii Madda suuraa, HOUSE OF FEDERATION 8 Waxabajjii 2020 Magaala Naqamtee keessatti hojjetaan mootummaa tokko rasaasaan dhahame. Oduu BBC Afaan Jalqaba torban kanaa irraa eegalee kutaalee Oromiyaa adda addaa keessatti qaamolee nageenyaa mootummaafi hidhattoota Waraanaa Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduu walitti dhukaasuun akka ture Bulchinsi Yeroo Naannoo Tigraay mootummaa federaalaa waliin bakka qaamooleen wabii Waliigaltee Piritooriyaa argamaniitti mari’achuuf murteessu beeksiise. Mootummaa Oromiyaa: 'Loltuun Eertiraa Oromiyaa keessatti nageenya kabachiisuuf bobba'e tokko hin jiru' Oduu BBC Afaan Oromoo. Qabiyyeetti darbi. BBC News, Oduu BBC Afaan Oromoo. Ergamaan addaa US Maayik Hamar rakkoo siyaasaa Itoophiyaa keessa jiru ilaalchisee Wiixata Caamsaa 13, 2024 hayyu duree ABO Obbo Daawuud Ibsaafi dura taa'aa dhaaba Koongireesii Federaalawaa Oromoo Waldhibdeen mootummaa giddugalaa Itoophiyaafi humnoota naannoo Kaaba biyyattii Tigraay gidduu dhalate biyyattii rakkoo nageenyaatti galcheera. Dhimmoota adda . Ajjeechaa booda wanti siyaasa naannichaa keessa uumame 'nu balleessuuf jedha' jechuun himu. Aanaan Gooroo Doolaa caaseffama Mootummaan naannoo Oromiyaa Gurraandhala bara 2015 taasiseen Godina Gujii jalaa bahuun godina haaraa hundaa’e, Boorana Bahaa jalatti akka bulu ta’e. BBC'n dhimma kana addatti hin mirkaneeffanne. Pirezidaantiin Somaaliyaa gaggeessaa cimaa jedhamuun Hojjettoonni mootummaa lakkoofsaan 15 - 20 ta'an Godina Qeellam Wallaggaa irraa lubbuu keenyaaf sodaannee Finfinnee dhufnus gargaarsa dhabne jedhu. 'Waan baay Ajjeechaan qondaaltota Naannoo Amaaraa irratti erga raawwate torban kana waggaa tokko guuteera. Kutaawwan. Afaanoota Barbaadi. ↪️ https://bbc. Naannoo Amaaraa Godiina Gojjam Bahaafi Gojjam Lixaatti garaa garummaa guyyoota muraasaa gidduutti namoonni 20 ol haleellaa humnoota mootummaan du'uu jiraattonniifi namooni ijaan argan BCCtti himan. BBC News, Oduu BBC Dhaabbanni oduu mootummaa Iraan IRNA akka jedhetti haleellaa diroonii kana kan raawwate Hezbollaadha. Namni tokko akkamiin miindaa ji'aa hojjettoota mootummaa 36 nyaate? 9. Mootummaan Naannoo Tigraay qophii barbaachisu taasisee fnaannoosaatti filannoo akka gaggeessu Pirezidaantii Itti Aanaan naannochaa Dabratsiyoon Gaabramikaa'el BBC'n himannaa Jawaar dhiheesserratti gama mootummaa deebii argachuuf Waajjira Ministira Muummee, Komininikeeshinii Federaalaa, Paartii Badhaadhinaafi kaanitti bilbiluus hin milkoofne. Bara 2023 doolaara biiliyoona 68 baasuun biyyoota alaa gargaarte jedha ragaan mootummaa biyyattii. Nu Hordofaa. Awol, kutaama keewwataa kana jalatti garuu namoonni bakka tajaajila uummataa akka Mirga foxxoquu 'keewwata 39' heera motummaa Itoophiyaa keessatti tumame, dhimmoota siyaasaa Itoophiyaa keessatti namoota hedduu wal falmisiisan keessaa isa ijoo dha. Maaltu Humnoonni nageenyaa mootummaa fi hidhattoonni Faannoo naannoo Amaaraa keessatti erga wal dhabdee keessa galanii waggaa tokko darbeera. Maaliif kana ta’e laata? Mootummaan naannoo Oromiyaa dararaan uummata naannichaa irra gahu daran waan hammaataa deemeef qaamonni hidhatanii socho’an gara qabsoo nagaatti akka deebi’aniif gaafatan. Sagantaa Oduu fi Dhimmota Wayitaawoo daqiiqaa 15 . Seerri kun kaa'ame jeequmsa sagalee eeguufidha. Mootummaan Itoophiyaa handaara galaanaa fi buufata humna galaanaa qabaachuuf waliigalteen Somaalilaand waliin mallatteesse muddama uumuu hordofee deebii kenneen, ''waliigaltee kanaan amantaan Mootummaa Itoophiyaa bakka bu'uun Ambaasaaddar Redwaan Huseen, Ministira haqaa Gediwoon Ximootiwoos, Ambaasaaddar Tashooma Toogaa fi kaanis hirmaachaa jiru. Oduu BBC Filannoo pirezidaantii torban dhufu gaggeeffamu irratti lammiileen Ameerikaa erga sagalee isaanii kennanii booda, amma eenyu akka abdii addunyaati ofiin jedhu kana ilaaluuf Namni siyaasaa moora qabsoo ABO keessatti ejjennoo hin raafamne, yaadaan falmuutti ija hin laafnefi ''qaroo dhaloota haaraa dhaabichaati'' jedhamu, Obbo Battee Yunivarsiitii Finfinneetti eegumsa hambaafi waa'ee ogummaa ijaarsaa kan barsiisan yoo ta'u haromsa masaraa mootummaa keessa taasifamuun wal qabatee ''Masiriin mootummaa abbaa irreen bulaa jiraachuu ishee dhoksaa hin qabu. Qondaalli Ameerikaa olaanaan maatii Itoophiyaa irraa dhalateefi Biiroo Dhimmoota Alaa Ameerikaafi Biiroo Haqa Ameerikaa keessa hojjataa turan, Abiraahaam Haleellaa Israa'el magaalaa guddoo Sooriyaa Damaasqoo keessatti raawwatteen namoonni lama ajjeeffamanii yoo xinnaate sadi ammoo madaa'aniiru. Mariin nagaa mootummaa Itoophiyaafi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduutti Taanzaaniyaa, magaalaa Daaree Salaamiitti gaggeeffamaa jiru “haala gaariin Oduu BBC Afaan Oromoo, Oduu BBC Afaan Oromoo. Dhugaa kana haaluu hin dandeenyu,'' jedhan Aab Marfii. Yeroo sanatti gaazexaan Addis Zaman, Andiriyaas Isheetee digirii maaragaa argatan” oduu jedhu baasee ture. Ameerika: Tiraamp humna waraanaa gara magaalota gurguddoo UStti bobbaasuuf. A. Oduu; Fuula kan ammaa, Itoophiyaa; Viidiyoo; Namni tokko akkamiin miindaa ji'aa hojjettoota mootummaa 36 nyaate? 19 Amajjii 2025. Dhiyeenya naannoo Amaaraa keessatti duula olaantummaa seeraa kabachiisuu mootummaan gaggeessaan jira jedhuun namootni kumootaan lakkaawwaman hidhamanii, lubbuun namootaas darbeera. Toora kanana ammoo oduu biyya keessaa, ollaafi guutummaa addunyaarraa argattu. Oduufi xiinxalli kallattiin akka isin bira gahuuf Chaanaalii Dirreen hiikaan isaa lafa diriiraa ta'us Dirreen Sheek Huseen garuu hiika sanarraan adda ta'e qaba. Godinaaleen Wallaggaa rakkoo Ajajaan Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) zoonii Lixaa Kumsaa Dirribaa (Marroo), erga du'eera jedhamee himameen yeroo dheeraan booda TV gubbaatti mul'ate. BBC News, Afaan Oromoo Qabiyyeetti darbi Oduu BBC Afaan Oromoo. Magaalaa Finfinneetti ''hiriirri waraana balaaleffatu'' dhorkamuusaa qondaalli nageenyaa mootummaa morman. 29 Sadaasa 2024 "Waamichi nagaa (Mootummaa) nagaaf osoo hin taane, duula hidhannoo hiikkachiisuu bu’aa hin qabne gaggeesudhaa" jedha ibsi WBO. Mootummaan Itoophiyaa murtee dhaabban Ameerikaa USAID fi dhaabbanni Mootummoota Gamtoomanii WFP deeggarsi dhiyaatu qisaasameera jechuun dhaabuuf taasisan ‘siyaasa’ jedhe. Sidaamaatti balaa konkolaataan namoota 71 lubbuun darbe keessaa 50 fira Filannoon Ameerikaa kana irratti eenyu yoo injifatetu lammiile Itoophiyaaf fi mootummaa Itoophiyaaf irra wayya?Dimokraatota moo Rippaablikaanota ? BBC News, Oduu BBC Afaan Oromoo. Chaanaalii WhatsApp BBC Afaan Oromoo: Akkaataa oduu wayitawaa fi filatamoo itti argattan 6 Muddee 2024 Hidhattooti WBO waliigaltee mootummaa booda akkamiin galan? Naannichi kana kan beeksise walgahii idilee 3ffaa bara hojii 6ffaa Caffeen mootummaa naannichaa har’a, Guraandhala 27, 2023 gaggeesseen ta’uu ibseera. BBC News, Afaan Oromoo. Rakkoon nageenyaafi walitti bu’insi naannoo Oromiyaa keessa jiru ija sabaa-himaalee jalaa kan dhokate fakkaata; hawaasa idil-addunyaa irraas xiyyeeffannaa hin arganne. Qondaalli Adda Bilisummaa Oromoo (ABO) Obbo Araarsoo Biqilaa sadarkaa naannoo Oromiyaatti mootummaa haaraa Paartiin Badhaadhinaa ijaare keessatti Hogganaa Biiroo Hojjetaafi Hawwaasummaa tahuun Bara 2000 keessa mootummaa qindaawaan deegarsa idiladdunyaa qabu- Somaaliyaan, naannawa kana to'annoo jala oolchuuf guddoo qabsaa'e. Chaanaalii WhatsApp BBC Afaan Oromoo: Akkaataa oduu wayitawaa fi filatamoo itti argattan Meeshaan waraanaa mootummaan Somaaliyaatiin guyyaa kaleessaa giddugala biyyattii bulchiinsa Gaalmudug keessatti osoo geejibsiifamaa jiruu milishotaafi jiraattotaan saamame. Itoophiyaan 'Gabaa Istookii' waggoota 50 booda maaliif deebiste? Sarbamni mirgaa humnoota mootummaa fi hidhattootaan raawwatu yaaddessaadha - KMNI. Waligaltee dhaabichi mootummaa Itoophiyaa waliin taasise fala maalii fideef? Oduu BBC Afaan Oromoo. Tiraamp ammoo lakkoofsi hojii dhiheenya kana bahee Haarisiif ''oduu gaarii'' Xiinxalaa siyaasaa fi Miseensi KFO Jawaar mahaammad mootummaan Itoophiyaa nagaa buusuuf marii nagaa marsaa sadaffaatti deebi'uu qaba,'' jechuun Feesbuukii isaa irratti maxxanse. Rakkoon Oromiyaa keessa jiru ‘humna mootummaa qofaan hin hiikamu’ jechuun dhaabbatichi sochii eegale. Ofii deebiin marii Miidiyaaleen mootummaa Itoophiyaa fi kanneen mootummaan hidhata qaban walabummaan editooriyaalii isaanii hagami? Gaazexeessitoonni manneen hojii kana keessa hojjetan wanta oduu ta'uu fi hin taane Konkoolaattoonni deegarsa nyaataa fi boba'aa fe'an Samaraa irraa ka'uun gara Maqaleetti imalaa jiraachuu Ministirri Dhimma Alaa Itoophiyaa beeksiise. Waraana Kaaba Itoophiyaa baatiiwwan kudha jahaaf adeemaa jiru, miidhaa qabeenyaa fi namoomaa olaanaa qaqqabsiisee dhaabsiisuuf qaamooleen garaagaraa yaalii gochaa jiru. Xalayaan kun kallattiin Ministira Muummeef haa jedhu malee, Ajajaa Olaanaa Raayyaa Ittisa Biyyaa Fiild Maarshaal Birhaanuu Juulaa, Pirezedaantii mootummaa Naannoo Chaanaalii WhatsApp BBC Afaan Oromoo: Akkaataa oduu wayitawaa fi filatamoo itti argattan 6 Muddee 2024 Itoophiyaa fi Somaaliyaan ergama haaraa Gamtaa Mootummaan Itoophiyaa birrii dhaabbileen misoomaa mootummaa baankii daldala Itoophiyaa irraa liqeeffatanii kanfalu dadhaban waggaa ittaanan kudhan keessatti BBC Afaan Oromoo irratti Oduu, Odeessaa fi taateewwan haaraa Itoophiyaa, Afriikaa fi guutuu addunyaa irratti ta’an argattu. I bara 2012 qaama seera qabeessa ta'ee fi qaama mootummaan alatti qaamni biraan hidhatee naannoo Oromiyaa keessa akka hin sochoone akka hojjetu mootummaan naannoo Oromiyaa hime. Mariin lola Waraana Bilisummaa Oromoofi Mootummaa Federaalaa goolabuuf gaggeefamaa ture milkii malee xumuramuu Mootummaan Itoophiyaa fi Waraanni Bilisummaa Ministirri Muummee Itoophiyaa Abiy Ahmad hidhattoota naannoo Oromiyaa fi naannoo Amaaraa keessa socho'an waliin nagaa buusuuf dubbataa jiraachuu himanis, qaamni hidhatee Oromiyaa keessa socho'u Walitti bu’iinsa naannoo Tigraayi fi mootummaa federaalaa giduutti uumame irratti dhimmoota ijoo amma yoonaatti ta'an irratti waan beeknu. Oduufi xiinxalli kallattiin akka isin bira gahuuf Chaanaalii WhatsApp BBC hordofaa Namni tokko akkamiin miindaa ji'aa hojjettoota Meeshaa muuziqaa kamuu bitachuufis ta'e taphachuuf eeyyama mootummaa argachuun barbaachisaadha. Hogganaan paartii mormituu filannoo pirezidantummaa Somaalilaand mo'an Waggoota afran darban jiraattonni Godiina Wallagga Bahaafi Godiina Horroo Guduruu Wallaggaa hidhattoota 'finxaaleyyii Amaarati' jedhamaniin yeroo garaa garaatti haleellaa raawwataa turan. Namni siyaasaa gameessi, Obbo Bulchaa Dammaqsaa, du'aan boqatan 6 Amajjii 2025. Manni Maree Mootummaa Naannoo Tigraay xalayaa akeekkachiisaa Afa-yaa'ii Mana Maree Federeeshiniitiin irratti barreeffame fudhatama hin qabu ittiin jedhe. Amerika deemtus awwaalchi kee oromiyaadha akka Kunis, hidhattoota Faannoo ykn kan mootummaan 'Finxaaleyyii Amaaraa' ittiin jedhu, hidhattoota Waraana Bilisummaa Oromoo kan mootummaan 'ABO Shanee' ittiin Hooggansi Obbo Getaachoon hoogganamu gartuun Dr Dabratsiyoonin hoogganamu fonqolcha mootummaa raawwachuufi seera maleessummaa babal’isuun haala WBO'n mootummaa Itoophiyaa waliin mariitti hin jiru jedhe Doonii waraanaa Raashiyaa bishaan jala deemu rukuteen dhidhimse - Yukireen Dorgommii Olompikii Paaris atileetonni Itoophiyaa itti Aanga’aan mootummaa Somaaliyaa BBC Somaalee dubise meeshaa waraanaa amma gale kanatti dabalataan yeroo itti aanutti taankii akka eegan ibsaniiru. Xiinxalaa siyaasaa beekamaa Jawaar Mahaammad mootummaan Itoophiyaa ibsa Itoophiyaatti Ambaasaddarri Ameerikaa Ervin Maasingaa kennan balaaleffachuun akka isa gaddisiise hime. Itoophiyaatti manneen hojii mootummaa oomisha biyya keessaa akka bitatan murtaa’uu, Ministirri Muummee Ittaanaa Itoophiyaa Obbo Tamasgeen Xirunaa himan. Somaaliyaa kan madheefate garee shororkeessaan, al-Shabaab, doorsisaa fi hokkoraan galii mootummaan biyyattii galfatuun ol galfataa jedhe qorannoon. Kanneen mootummaa qeeqan hidhuufi dararuun rakkoo biyyattii keessa deemaa jiruuf furmaata hin ta’u. MM Itoophiyaa Dr Abiy Ahimed mootummaan isaanii hojjettoota mootummaa miindaa gadi aanaa argataniif daballiin %300 taasisuu himan. Oduufi xiinxalli kallattiin akka isin Waliigaltee xumura torban darbe mallattaa’e aangawooti mootummaa yoo jajan, hidhattooti Waraana Bilisummaa Oromoo Kumsaa Dirribaan hoogganaman immoo Hojjettoonni mootummaa caaseeffama gandaa dhiyeenya Mootummaan Naannoo Oromiyaa ifoomse hordofuun hojiif gara gandaatti imalaa turan tasa haleellaan irratti banamuu 4 Sadaasa 2024 Somaaliyaan Imbaasii Itoophiyaa mooraa masaraa mootummaa keessaa baasuufi. Waggoota shantamaa oliif nama siyaasa Itoophiyaa itti dhiheenyan hordofanidha. Digiriin isaaniiyyu qophaa isaatti gaazexaa biyyaalessaarratti oduu bahe ture. Miseensonni Paartii Badhaadhinaa keessumaa damee waajjira magaalaa Finfinnee jalatti socho’aniifi ''raayyaa miidiyaa’’ jedhamuun waamaman namoota mootummaa Dhiyeenya kana qondaalonni mootummaa naannoo fi federaalaa Itoophiyaa irra deddeebiin gara godinaalee Wallaggaatti imaluun hawwaasa waliin marii gaggeessaa turan. Osoon argeeniin nan hawwa garuu sababii haala jireenya kootiin irraan baqadha. ''Biyyoota adunyaa irratti guddina dinagdee saffisaa galmeessan Mariin nagaa mootummaa Itoophiyaafi Waraana Bilisummaa Oromoo (WBO) gidduutti Tanzaaniyaatti gaggeeffamu eegale itti fufeera. Waraana Itoophiyaatti gaggeeffamaa jiruun bakkawwan humnoota mootummaa jala galanitti sa'aatiin itti socho'uun hayyamamu daangeffamuu isaa Iiziin Labsii Yeroo Marii nagaa marsaa lammaaffaa mootummaa Itoophiyaafi Waraana Bilisommaa Oromoo (WBO) gidduutti baatii Sadaasa 2023 erga gaggeeffameen booda dhimma itti fufiinsa mariichaafi waa'ee hoggantoota Komishiniin Mirga Namoomaa itoophiyaa (KMNI) waggoota lamaan darba keessatti Oromiyaatti namoonni 94 humnoota nageenyaa mootummaafi hidhaattootaa karaa Komishiniin Poolisii Oromiyaa Lixa Oromiyaafi iddoowwan garaa garaatti yakka ajjeechaa akkasumas saamicharratti bobba'un shakke 48 to'achuu beeksise. Filannoon Biyyaalessaa Marsaa 6ffaan guyyaa Wiixataa (kaleessa) ganama barii sa'aatii 12rraa eegalee, bakka tokko tokkotti haga galgalaatti akkasumas guyyaa har'aallee Obboo Taayyee Danda'aa waadaa jijjjiirama siyaasaa waggaa shan duraa irratti seename, haala naannoo Oromiyaa keessa jiru, marii mootummaa fi WBO, miidhaa maatii fi firootasaarra gahe, ergaawwan Maddi oduu Mootummaa Somaaliyaa Sonaa fi AFP akka gabaasaniitti, Ministirri Raayyaa Ittisa SOmaaliyaa, Abdukaadiir Mohaammad Nuur raayyaan Ittisa Itoophiyaa ergama Mootummaan Itoophiyaa aanga'oota sarbama mirgoota namootaan himataman, "keessumaa ammoo miseensota raayyaa hayyama bulchiinsaatiin" aangoorraa akka kaasu itti Aanga'oonni mootummaa lama ajjeechaa abbootii Gadaa Karrayyuu torban sadii dura raawwateef ajajni kan kenname hooggantoota mootummaa naannoo Oromiyaa keessa jiraniin ta'uu akeekan. cyykh ykxh ogfgy cfnboh lloh kezqv opd rfqlw dewlwiz lvlhi